از امور لازم و ضروری برای رسیدن به موفقیت، می‌توان به داشتن ملاک و خط‌کش‌هایی برای سنجش امور از یکدیگر در راستای شناخت خوب و بد و حتی خوب و خوب‌تر و در نهایت برنامه‌ریزی برای آینده بر اساس آن دانست. ملاک‌ها و خط‌کش‌هایی که بتوان به واسطه آن مسائل درست را از مسائل نادرست تشخیص داده و بهترین انتخاب را در مسائل مختلف داشت. چرا که می‌دانیم بسیاری از فرصت‌ها قابل تکرار نیستند پس لازم است با داشتن برنامه‌ای صحیح از فرصتهایی که بنابر فرمایش امیرالمومنین علی (ع) «الفرصة تمرّ مرّ السّحاب» در حال گذر هستند، بهترین استفاده را داشت.

حال ممکن است هر فردی برای خود بر اساس علایق، سلایق و ایده‌آل‌هایی که دارد؛ ملاک‌هایی در نظر بگیرد که طبیعتاً بر اساس صحیح بودن‌شان انسان می‌تواند گزینه صحیح‌تر و بهتر را آسان‌تر به دست آورده و خود را به موفقیت نزدیک و از کامیابی بیشتری بهره‌مند شود.

از همین رو کارشناسان، مشاوران و دلسوزان به دنبال ارائه ملاک‌ها و ابزارهای شناخت و موفقیت هستند چرا که با تبیین و اجرایی شدن این گونه مسائل می‌توان انسان‌های متعددی را به موفقیت نزدیک کرد و درصد خطاها را کاهش داد. لذا در روایات متعدد سفارش شده حتماً با خردمندان مشورت شود چراکه به واسطه این کار تاریکی‌های جهل کنار رفته و دسترسی به نور هدایت و شناخت مسیر صحیح هموارتر خواهد شد چنانکه امیرالمومنین علی(ع) می‌فرمایند: «مَن شاوَرَ ذَوِی العُقولِ استَضاءَ بأنوارِ العُقولِ». منتها جدای از بحث کارشناسان و استفاده از علوم آنها، پند گرفتن از وقایع پیرامون و آنچه در طول تاریخ اتفاق افتاده نیز مؤثر بوده و می‌تواند ما را برای شناخت ملاک‌ها بسیار کمک کند.

دیدن عملکردهایی که در نهایت به موفقیت رسیده‌اند می‌تواند ما را در شناخت آنچه که می‌شود با آن اسباب سعادتمندی را فراهم آورد یاری کرده و در راستای رسیدن به قله‌های مطلوب کمک کننده محسوب شود.

در این بین یقیناً یکی از مسائل مهم برای هر انسانی در طول تاریخ، بحث ازدواج و همراه شدن متعهدانه در کنار فرد دیگری به عنوان همسر می‌باشد و هر صاحب فهم و اندیشه‌ای بی شک خواهان آن است که با مراجعه به ملاک‌ها و ارزیابی‌های صحیح این انتخاب را از بهترین انتخاب‌های طول عمر خود قرار دهد.

در این باب بر اساس آنچه آمد، می‌توان گفت مراجعه به زندگی افراد شاخص و موفق در طول تاریخ و دقت در چگونگی مباحث زندگی آنان درس آموز بوده و ملاک‌های متعددی را برای یک انتخاب صحیح می‌شود از آنها به دست آورد.

بدون تردید یکی از موفق‌ترین و درس آموزترین ازدواج‌ها در طول تاریخ را می‌توان ازدواج رسول خدا(ص) و حضرت خدیجه(س) دانست. ازدواج پرباری که پیامبر(ص) همیشه از آن به نیکی یاد کرده و نسلی پاک از آن ازدواج به وجود آمد. ازدواج مبارکی که شاید خیلی از ملاک‌های ظاهربینانه را زیر سؤال برد و نگاهی جدید را ایجاد و آموزش داد.

این ازدواج که در یک سوی آن بانویی شناخته شده در آن‌ روزگار و دارای اموال بسیار و در سوی دیگر جوانی با وضعیت مادی نه چندان قوی اما پاک و امین که از نیروهای مدیریتی همان بانو محسوب می‌شد و با پیشنهاد خود حضرت خدیجه(س) صورت گرفت، در نگاه اول بسیاری از ملاک‌های متداول در بین انسان‌ها در طول تاریخ را به چالش کشاند.

این حقیقت را نمی‌توان انکار کرد که در بسیاری از جوامع و در ذهن بسیاری از افراد، نقش مالی خصوصاً از ناحیه پسر، در ازدواج از اولویت و اهمیت خاصی برخوردار است و خانواده‌ها دقت زیادی در این مسئله دارند، اما در عملکرد بالخصوص حضرت خدیجه(س) با اندکی دقت می‌توان آموخت که ملاک‌های دیگری را باید مورد لحاظ قرار داد، ملاک‌هایی که شاید در چارچوب مباحث ظاهری و مادی قرار نگیرد بلکه دقت داشت عناوین ریشه‌ای‌تری برای رسیدن به خوشبختی باید مورد توجه قرار گیرد، ملاک‌هایی از جنس اخلاق و رفتار صحیح.

با مراجعه به تاریخ و مطالعه آنچه صورت گرفته می‌توان یافت که در این ازدواج ملاک اصلی انسانیت و اخلاق و پرهیزگاری قرار داده شده بود. امری که خداوند متعال در آیه 13 سوره حجرات نیز همان را ملاک برتری انسان‌ها در نزد خود معرفی می‌کند و می‌فرماید: «یَا أَیُّهَا النَّاسُ إِنَّا خَلَقْنَاکُمْ مِنْ ذَکَرٍ وَ أُنْثَی وَ جَعَلْنَاکُمْ شُعُوبًا وَ قَبَائِلَ لِتَعَارَفُوا إِنَّ أَکْرَمَکُمْ عِنْدَ اللَّهِ أَتْقَاکُمْ إِنَّ اللَّهَ عَلِیمٌ خَبِیرٌ». ارزش این کار و دوری از ظواهر، زمانی بیشتر قابل حس و درک است که توجه داشته باشیم این طرز تفکر و داشتن یک ملاک ارزشی، در شرایطی بوده که افراد غرق در مباحث ظاهری و نژادپرستانه بودند تا آنجا که افراد و قبایل برای اثبات برتری خود به امور مادی و ظاهری و حتی پوچ همچون شمارش تعداد قبرهای قبیله‌شان در قبرستان و بیشتر دانستن آن نسبت به سایر قبایل می‌پرداختند. امری که در قرآن کریم و سوره تکاثر چنین به آن اشاره و از آن نکوهش شده است «أَلْهَاکُمُ التَّکَاثُرُ حَتَّی زُرْتُمُ الْمَقَابِرَ».

اما این دو الگوی گرانقدر به جهانیان تعلیم دادند که می‌توان حتی در محیطی فاسد، ملاک‌های حقیقی و انسانی را مورد توجه قرار داد و بر اساس آن رفتار کرد امری دقیق که اگر در عصر حاضر نیز خانواده‌ها و جوانان به آن توجه داشته باشند بی‌شک مشکلات ازدواج کاهش و پایداری خانواده‌ها نیز به دنبال یک انتخاب منطقی و درست افزایش پیدا خواهد کرد.